2 mei 2017
Waarom zijn hondenomgangsvormen zo belangrijk? En wat zijn hondenomgangsvormen eigenlijk? Met dit blog hoop ik iedereen over te halen nog meer bezig te zijn met de eigen hond(en)!
Wat zijn hondenomgangsvormen?
Honden communiceren met heel veel meer dan met geluid; hun lichaam en lichaamsdelen (oren, staart e.d.) en geur spelen een grote rol in onderlinge communicatie tussen honden. Als mens zijn wij niet in staat de geurenwereld van de hond te leren maar we kunnen zeker wel ons best doen te leren over de lichaamstaal van de hond.
De Hondenbescherming heeft een artikel geschreven over hondenomgangsvormen, die is hier te vinden. Graag wil ik dit artikel als leidraad gebruiken voor dit blog. De Hondenbescherming heeft het over de volgende vijf hondenomgangsvormen:
- Laat onaangelijnde honden geen aangelijnde honden naderen
- Luister naar wat een andere hondenbezitter aangeeft
- Let op eerste signalen dat honden elkaar niet liggen
- Zeg nooit ‘hij doet niets hoor’ terwijl er van alles gebeurt
- Geef elkaar en de honden voldoende ruimte
Laat onaangelijnde honden geen aangelijnde honden naderen
Maar waarom eigenlijk niet? Er kunnen allerlei redenen zijn waarom een hond is aangelijnd; hij kan ziek zijn, pijn hebben, in training zijn of de eigenaar wil zijn hond aangelijnd hebben. Eigenlijk maakt de reden niet uit; een aangelijnde hond is beperkt in zijn beweging. Honden kunnen op één van de volgende manieren reageren als ze zich in het nauw gedreven voelen:
- Fight (vechten)
- Flight (vluchten)
- Freeze (bevriezen)
De aangelijnde hond kan geen ‘flight’ reactie tonen, dus zal die één van de andere twee laten zien, waarbij ‘fight’ natuurlijk de minst fijne is.
Helaas heb ik het op ons trainingsveld meerdere malen gezien. Cursisten die, ondanks de vele waarschuwingen, toch hun honden aangelijnd contact lieten maken. De lijnen raakten verstrikt, er ontstond paniek bij de honden en er was geen uitweg. De plukken vacht vlogen in het rond… Niet fijn; voor de honden niet en voor de eigenaars niet.
Luister naar wat een andere hondenbezitter aangeeft
Jij weet toch ook wat het beste is voor je eigen hond? Als het goed is heb je een band opgebouwd en ken je je eigen hond heel goed. Je kunt zijn (subtiele) signalen zien en interpreteren en weet dus wat hij nodig heeft. Als je traint bij een goede hondenschool leer je ook over hondengedrag en -communicatie. Wat is een goede hondenschool? Het antwoord op deze vraag vind je in mijn blog 'Hondenschool'.
Je staat dus altijd in je recht als je je hond in bescherming neemt en aan een andere hondenbezitter vraagt om zijn hond bij zich te houden of iets dergelijks. Op die manier laat je aan je eigen hond merken dat jij de rots in de branding bent en dat jij soms situaties voor hem oplost. Dit zorgt voor vertrouwen!
Let op eerste signalen dat honden elkaar niet liggen
En hier komt goede opvoeding en training van jou als eigenaar weer van pas.
Als je basis kennis hebt van gedrag en communicatie ben je bedacht op de signalen die je hond laat zien. Bijvoorbeeld fixeren; als een hond een andere hond strak gaat aankijken. Zie je dat van je eigen hond (of van een andere hond!), kies verstandig en loop een andere route.
Het is een mythe dat elke hond met elke andere hond moet kunnen omgaan. Wij mensen vinden toch ook niet iedereen die we ontmoeten aardig? Er zijn nou eenmaal mensen die je niet mag; die je niet liggen. Die vermijd je ook zo veel mogelijk. Jij als eigenaar kunt nu weer het vertrouwen aan je hond geven dat jij deze situatie in de gaten hebt en zijn signalen begrijpt. Je bouwt enorm aan vertrouwen als je je hond vervolgens meeneemt uit de situatie (dus een andere route neemt).
Het is daarom onwijs belangrijk dat als je je hond uitlaat je nergens anders mee bezig bent. Dus geen telefoon in je handen hebt… Echt, gun het je hond! Hij verdient het!
Fixeren is niet het enige signaal dat een hond kan laten zien. Sommige honden gaan in de ‘flight’ modus en maken een omtrekkende beweging om de ander heen. Zie je een naderende hond dit doen, houd je hond dan bij je. Zo zorg je voor een succeservaring bij die andere hond (want blijkbaar heeft die eigenaar de eerdere signalen van zijn hond niet gezien en moet de hond door deze situatie heen zonder begeleiding van zijn eigenaar) en je bent bezig met je eigen hond (een appèloefening: hierkomen en een stukje volgen bijvoorbeeld). Bezig zijn met je eigen hond tijdens een wandeling is sowieso een echte aanrader!
Nog een signaal die ik vaak zie; een naderende hond gaat plat op zijn buik op de grond liggen ‘wachten’, zijn blik strak gericht op mijn honden. Nu heb ik een hond die daar sterkt op reageert vanuit onzekerheid, dus ik ga wachten totdat de hond geroepen wordt door de eigenaar of ik draai om en loop een andere kant op. Het klaar liggen kan zomaar uitdraaien op een vervelende ontmoeting (al hoeft dat niet per sé). In hondentaal is dit ook geen sociale manier van contact maken. Reden te meer om deze ontmoeting dan dus te voorkomen (tenzij de andere eigenaar dit gedrag van zijn eigen hond wel doorheeft, het weet te doorbreken en om te buigen waardoor er wellicht wel een sociale ontmoeting kan plaatsvinden als jij dat met jouw hond wil). Ziet de andere eigenaar vervolgens dat je omdraait of gaat staan wachten en hij roept ‘hij doet niets, hoor!’, lees dan even verder.
Zeg nooit ‘hij doet niets hoor’ terwijl er van alles gebeurt
Ik hoor het zo vaak als ik mijn honden bij me roep omdat er een andere hond heel fanatiek aan komt rennen… “Hij doet niets, hoor!” Nou, hij doet van alles! Of, zoals het voorbeeld hierboven, een hond gaat liggen ‘wachten’. Dat is al zoveel wat er gebeurt! Ik vind dat je als eigenaar dat moet weten van je eigen hond.
Hier is nogmaals het belang van je hond goed kennen heel duidelijk. Leer welke signalen een hond afgeeft; kijk eerst naar je eigen hond maar kijk ook naar de andere hond. Een hond doet namelijk nooit iets ‘zomaar’ of uit het niets; er zit altijd communicatie aan vast. Meestal gaat er een hoop aan een situatie vooraf die veel mensen niet zien.
Kies vooral altijd voor je eigen rust en positiviteit en die van je hond. Zie je een situatie naderen (dat kan van alles zijn) die je niet prettig vindt, wacht dan niet tot de ander iets doet of tot je (bijna) in de situatie zit maar handel tijdig.
Je zal zelf niet snel in de situatie “hij doet niets, hoor” raken als je alle bovenstaande omgangsvormen in acht neemt.
Geef elkaar en de honden voldoende ruimte
Naar mijn mening is deze laatste omgangsvorm degene die vaak wordt vergeten. Het gebeurt mij ook regelmatig dat ik toch iemand die ik tegenkom tijdens het wandelen moet aanspreken op één van de omgangsvormen (bijvoorbeeld als ik mijn honden bij me houd, maar de andere hond geen aanwijzingen krijgt van zijn eigenaar en toch nadert). Als ik vriendelijk vraag om de hond terug te roepen, krijg ik vaak te horen ‘dit is losloopgebied, hoor!’. Ik krijg geen ruimte op dat moment en mijn honden ook niet. Dat zorgt natuurlijk voor frustratie en irritatie… helaas.
Een losloopgebied is geen gebied waar honden los MOETEN, maar los mogen. Ook tijdens het wandelen in een losloopgebied ben je, wat mij betreft, gebonden aan de hondenomgangsvormen en hondenetiquette (zie mijn eerste blog ‘Hondenetiquette tijdens de wandeling’ [LINK]). Houd je telefoon in je zak en ben bezig met je eigen hond en de omgeving. Doe af en toe eens een leuk commando of oefeningetje met je hond (en dan bedoel ik niet met zo’n verschrikkelijke ballenwerpstok een bal weggooien maar echt iets samen). Denk eens aan een appèloefening, een zoekspelletje of een gekke oefening uit de ‘Doggy Dance’ (silly walk of slalommen tussen je benen door), net wat jij en je hond leuk vinden.
Er bestaan geen landelijke regels voor losloopgebieden maar wat mij betreft zouden de omgangsvormen hiervoor prima landelijk ingesteld mogen worden om zo frustraties en confrontaties te voorkomen. Wel heeft elke gemeente zijn eigen regels of richtlijnen als het gaat om losloopgebieden, kijk hiervoor op de website van de betreffende gemeente.
Samengevat
Hondenomgangsvormen zijn belangrijk om het leuk en ontspannen te houden voor iedereen. Daarnaast is trainen en bezig zijn met je hond even belangrijk; je leert de hond kennen, leert de signalen die je hond geeft kennen en je bent constant bezig met de band die je met je hond hebt te versterken. Zo zijn de omgangsvormen ook weer makkelijker en beter uit te voeren!
Zoek een goede hondenschool die, naast het aanleren van commando’s, bezig is met gedrag en communicatie van honden. Kijk eens op www.doggo.nl/overzicht-hondenscholen voor een hondenschool bij jou in de buurt en ga vooral eerst eens kijken of de manier van lesgeven bij je past.
Houd je aan de hondenomgangsvormen; zo maak je het leven met je hond een stuk relaxter en leuker, voor iedereen!
Succes!
Dit blog is eerder verschenen op tinki.nl
