Hondenschool

Socialisatiefasen van de hond

De socialisatie van een hond is heel erg belangrijk. Maar wat houdt deze socialisatie in? Het leven van een hond bestaat uit verschillende fasen; de neonatale fase (0-13 dagen), de overgangsfase (13-21 dagen), de eerste socialisatiefase (3-12 weken), de tweede socialisatiefase of angstfase (3-6 maanden), de puberteit (vanaf ongeveer 6 maanden) tot aan de volwassenheid.

In dit blog ga ik zeker niet op alle fasen in, ik beperk me hier tot de eerste en tweede socialisatiefase. Hoelang al deze fasen precies duren hangt heel erg af van het ras van de hond en de hond als individu. Pups van kleine(re) rassen ontwikkelen zich sneller dan pups van grote(re) rassen.

Eerste socialisatiefase

De eerste socialisatiefase van de hond begint al met ongeveer 3 weken en is de allerbelangrijkste fase in het leven van de hond! Alles wat de hond in deze levensfase (onder begeleiding en niet in overmaat) meekrijgt zal bijdragen aan de ontwikkeling van de hond. Ook ontwikkelt het lijfje van de hond zich nog volop. De ontwikkeling van synapsen (zenuwuiteinden) is rond de leeftijd van 7 weken voltooid. De ontwikkeling van synapsen staat mede onder invloed van omgevingsprikkels. Voldoende prikkels in deze eerste socialisatiefase dragen er aan bij dat de hond op latere leeftijd minder last heeft van stress en meer geneigd is zijn omgeving te onderzoeken. In plaats van bijvoorbeeld weg te willen vluchten of te willen ‘vechten’.

Fokker

De eerste socialisatiefase begint dus al bij de fokker. Je herkent een goede fokker onder andere aan de volgende punten:

• De pups groeien op in een verrijkte omgeving, bijvoorbeeld het nest in de huiskamer of keuken (geluiden, andere dieren, speeltjes, nestgenoten, papa en mama, mensen en kinderen)
• De fokker neemt de pups mee naar buiten, de dierenarts, het winkelcentrum, in de auto e.d.. Ben je hier niet zeker van, vraag er dan naar.

Hondjes die in de schuur opgroeien, in een prikkelarme omgeving, hebben dus per definitie al een achterstand op de socialisatie. Voor meer tips over goede fokkers, neem contact op met de rasvereniging van het hondenras of de Raad van Beheer (www.houdenvanhonden.nl).

Bij jou thuis

De eerste socialisatiefase gaat verder als de pup (met acht weken) geplaatst is bij jou thuis. Neem je pup dus regelmatig mee naar allerlei verschillende situaties; de dierenarts, de markt, het winkelcentrum, in de auto, naar het park/bos/strand e.d., laat de pup op een verantwoorde manier kennis maken met andere honden (vraag altijd of de andere hond dit oké vindt). Met verantwoorde manier bedoel ik: nooit als de honden zijn aangelijnd, zorg voor een veilige omgeving (dat je pup niet weg kan, maar ook dat de pup veiligheid bij jou kan zoeken). Het allerbelangrijkste tijdens de eerste socialisatiefase is het positief kennis laten maken en laten ervaren van allerlei soorten prikkels. Een goede hondenschool helpt hierbij.

Tweede socialisatiefase

De tweede socialisatiefase start ongeveer met 12 weken en kan doorgaan tot ongeveer zes maanden. Deze tweede socialisatiefase wordt ook wel angstfase genoemd omdat de emotie ‘angst’ wordt ontwikkeld (in het begin heeft de pup de neiging tot naderen van allerlei prikkels, nu ontwikkelt het ontwijken). In deze tweede gevoelige periode moet de pup alle eerder opgedane positieve ervaringen uit de eerste socialisatiefase opnieuw beleven. Tijdens de tweede socialisatiefase zal het gedrag van de pup over het algemeen uit ontwijken bestaan. Het is dus extra belangrijk in deze fase dat je al meer over hondengedrag geleerd hebt,  zodat je jouw eigen pup kunt lezen en kunt inspelen op wat de hond je vertelt.

De hondenschool

En wanneer is het dan de juiste tijd om op de hondenschool te beginnen? Wellicht kun je die vraag zelf al beantwoorden. De juiste tijd om met een pup te beginnen op de hondenschool is gelijk als jij jouw puppy in huis hebt (oké, laat de pup natuurlijk wel een paar dagen/een weekje wennen aan alles, maar begin zo snel mogelijk). Het trainen op de hondenschool gaat, wat mij betreft, niet alleen om het aanleren van commando’s als ‘zit’ en ‘af’ maar ook over ‘hoe honden leren’ en over gedrag en communicatie.

Met acht weken is de pup nog niet volledig geënt, laat dit wel weten aan de hondenschool (bij sommige hondenscholen mag je pas beginnen na volledige enting, maar dan heb je dus al een cruciale tijd gemist).

Hoe herken je nu een goede hondenschool die bij je past? Je kunt kijken op verschillende website’s, waar vaak meerdere hondenscholen staan vermeld. Je kunt natuurlijk ook gewoon via Google zoeken of wellicht heb je een hondenschool van ‘horen zeggen’ in de buurt. Maar hoe weet je nou of de uiteindelijk gekozen hondenschool bij je past?

Welkom

Neem contact op met de hondenschool en vraag of je vrijblijvend (zonder pup) mag komen kijken. Let tijdens dit bezoekje op de volgende zaken:

• Hoeveel honden zitten er in één groep?
  Bij een te grote groep kan de trainer simpelweg geen goed overzicht bewaren en geen tot weinig persoonlijke en gerichte aandacht geven.
• Op welke manier wordt er getraind?
  Denk aan positieve en negatieve correcties en bekrachtiging. Lees mijn blog over hulpmiddelen
• Tijd voor vragen?
  Is er tijd om vragen te stellen aan de trainers tijdens jouw bezoekje?
• Algemene indruk
  Wat is je algemene indruk van de honden en de mensen op het veld? Welk gevoel krijg je er bij?

Wat mij betreft neem je in je overweging mee of je met de pup al mag starten voordat deze volledig is geënt of getiterd. Tevens is naar mijn mening elke (ras)hond welkom. Het is juist belangrijk om te leren over rassen, rasverschillen en de herkomst van allerlei soorten rassen (ja, ook de zogenaamde HR honden).

Welke cursus?

Soms bieden hondenscholen allerlei verschillende cursussen aan, soms niet. Waarschijnlijk start je met de puppycursus; een lessenserie van 10 of 15 lessen (afhankelijk van de hondenschool). Een goede hondenschool wijst je erop dat na de puppycursus het echte trainen pas begint. En dan bedoel ik niet dat ze willen dat je blijft zodat zij geld aan je kunnen verdienen. Ik denk dat als je de puppycursus bij een goede hondenschool hebt gedaan, je zelf ook al weet dat dan het echte trainen pas begint (de puberteit komt er namelijk aan en die brengt weer hele nieuwe uitdagingen met zich mee). De hondenschool waar ik training geef, biedt één cursus aan: de basis-gehoorzaamheid. Dat doen we in verschillende leeftijdsgroepen. Gelukkig blijven de meeste cursisten die gestart zijn met een pup gemiddeld twee jaar bij ons. Uit zichzelf, omdat zij weten wat er komt kijken bij hondengedrag, -communicatie en hoe honden leren.

Opleiding van de instructeurs

Helaas is ‘hondentrainer’ of Kynologisch Instructeur geen beschermd beroep, iedereen mag zich zo noemen. Daarom is het extra belangrijk naar de opleiding(en) van de trainers/instructeurs te kijken. Staat dit niet vermeld op hun website, vraag er dan naar! Doen ze hier moeilijk over? Vraag je dan af waarom. Maar de meeste hondenscholen zullen hier niet moeilijk over doen. Zijn de trainers/instructeurs geaccrediteerd door de Raad van Beheer en/of de SPPD? Dan weet je dat ze een erkende opleiding hebben gevolgd en zit je goed. Ook de hondenscholen van de Dierenbescherming zijn over het algemeen goed. Helaas is de Trainersopleiding van de Dierenbescherming (nog) niet een erkende opleiding.

En de volwassen hond dan?

Ja leuk een pup, maar wat nou als je een volwassen herplaatser in huis hebt genomen? Dan is het ook zeker van belang om naar de hondenschool te gaan. Je doet niets meer aan beide socialisatiefasen, die zijn immers achter de rug, maar je gaat werken aan de band die je gaat opbouwen met je hond.

Voorwaarden hiervoor zijn; je hond goed kennen en kunnen lezen, voorspelbaar zijn en consequent. Bij een goede hondenschool kun je instromen met honden van allerlei leeftijden. De hondenschool biedt dan een cursus aan gericht op de specifieke uitdagingen die horen bij de leeftijd en situatie van de hond. Bij ons stroom je in in een volwassen groep en bekijken we heel individueel wat iedereen nodig heeft.

Dat honden maar moeten gehoorzamen en dat jij per definitie de baas bent, is gelukkig erg ouderwets en achterhaald. We weten inmiddels beter. Je kunt pas verwachten van je hond dat hij dingen voor jou gaat doen als:

• De verschillende commando's goed zijn aangeleerd
• Er een band bestaat tussen jou en de hond

Denk je eens in; als een wildvreemde persoon wil dat jij iets doet, dan wil je eerst weten wat je precies moet doen en vervolgens wil je zeker weten dat je veilig bent. Of misschien doe je het helemaal wel niet voor een vreemde! Zo werkt het ook bij de hond. Een hond gaat je vertrouwen als je samen bezig bent. Zo leert hij je kennen en jij hem, en kunnen jullie door samen te werken en leuke dingen te doen (trainen met je hond is gewoon leuk), kunnen jullie een band opbouwen en versterken. Een goede hondenschool weet dit en gaat hier goed mee om.

Asiel of buitenland?

Helaas leert mijn ervaring als instructeur dat over het algemeen de honden die herplaatst zijn vanuit het buitenland, veel angst vertonen. Ook hier houdt een goede hondenschool rekening mee. Wellicht betekent het dat je de lessen, wat tijd betreft niet vol kan maken omdat jouw hondje ‘vol zit’ na 20 minuten. Of misschien kun je nog wel helemaal niet in een groep trainen, maar heb je (samen met je hond) meer afstand nodig. Ook hier speelt een goede hondenschool een belangrijke rol. Als je gedwongen wordt om met je angstige hond per se in de groep te trainen, voor de volle 100% van de tijd, hoop ik dat allerlei alarmbellen gaan rinkelen bij je. Heb je een hond uit het asiel (of uit het buitenland) die uitvalt? Dan zou je ook bij een hondenschool terecht moeten kunnen! Goede instructeurs werken apart met je, afhankelijk van de wensen van jou en wat je hond aankan. Zo werken zij er naar toe dat je toch in een groep mee kunt trainen met een niet uitvallende en ontspannen hond.

Samengevat

Begin met je pup al tijdens de eerste socialisatiefase bij de hondenschool, ook al heeft de pup de laatste enting nog niet gehad (wel altijd in overleg). Ga eerst eens kijken en sfeer proeven op de hondenschool, vertrouw je gevoel. Voelt het niet goed, begin er dan niet aan (je weet nu; alles in de eerste socialisatiefase dient positief te zijn. Een negatieve/nare of traumatische ervaring op een verkeerde hondenschool kan je hond voor het leven tekenen).

Kijk naar de manier van trainen; in kleine groepen (niet meer dan 5 honden per instructeur wat mij betreft), zonder fysieke correcties en met ontspannen honden en mensen. Je zou ook met je volwassen hond (herplaatser of niet) terecht moeten kunnen en er nog nieuwe dingen leren. Naast commando’s aanleren wordt er ook gewerkt aan gedragsherkenning en hondencommunicatie, ben je met elke (ras)hond welkom en hebben de instructeurs/trainers ook voor rasverschillen. Maar het allerbelangrijkste is: kom op voor je eigen hond! Voelt iets niet goed, weet je dat je hond het (om wat voor reden dan ook) niet aankan: doe het dan niet!

Bij mij in de les mogen mijn cursisten altijd alles weigeren, dan bied ik ze gewoon iets anders aan!

Dit blog is eerder verschenen op tinki.nl